18.10.2022 r. młodzież uczestnicząca w programie innowacji pedagogicznej, realizowanej w  CKZiU w Mysłowicach, razem z uczniami i uczennicami z III LO im. A. Mickiewicza w Katowicach oraz  grupą nauczycieli współpracujących z konsultantami  ROM-E ” Metis ” w Katowicach realizowała projekt:  „Big Little Stories – Wielkie Małe Historie”.

Młodzież pod opieką  Pani Dyrektor Katarzyny Tokarskiej, Pani Beaty Ziemby oraz Pani Anny Ciach spacerowała po krakowskim Kazimierzu  śladami Tosi Silberring. Razem z przewodnikiem  poznawała  historię  córki  Judy  Nussbauma, która dorastała w przedwojennym Krakowie, ocalała z  Holokaustu i powróciła do ukochanego miasta. Uczestnicy wyjazdu  zobaczyli dom Tosi przy ul. Miodowej, szkołę podstawową, w której uczyła się dziewczynka przed wojną,  Hebrajskie Gimnazjum imienia dr Hilfsteina oraz  reformowaną synagogę Temple. Spacerując po pięknej krakowskiej dzielnicy Kazimierz, młodzież słuchała wykładu przewodnika o dziejach i kulturze krakowskich Żydów, którzy bardzo aktywnie włączali się w przedwojenne życie tego miasta. Wybuch wojny i okupacja Krakowa miały istotny wpływ na  losy wszystkich żydowskich mieszkańców. Wielu z nich trafiło do getta, a niektórzy ukrywali się po aryjskiej stronie, ale ich sytuacja była zależna od różnych okoliczności.

Kto pomagał Żydom w czasie wojny? Od czego uzależniona była pomoc? Na te i inne pytanie młodzież  szukała odpowiedzi podczas warsztatów „W obliczu wyboru – ludzkie wybory i zachowania w obliczu Zagłady” zorganizowanych w Żydowskim Muzeum Galicja. Praca uczniów w trzyosobowych grupach, analiza biografii m.in. rodziny Ulmów, Chaima Mordechaja Rumkowskiego, Joseja Mengele, Oskara Schindlera, Irmy Grese  pozwoliła na sformułowanie wniosku, że każdy człowiek ma wybór. Często  zdarza się, że mówimy tylko o  ofiarach, sprawcach,  świadkach. Okazuje się, że nierzadko dochodzi do zmiany  ról: ofiara staje się ratującym lub świadkiem, a świadek – ofiarą. Wszystko zależne jest od  okoliczności i przyjętych zasad moralnych. Każda decyzja ma swoją cenę i konsekwencje.

Następnie uczniowie oglądali wystawę „Dziesięć polskich miast – Dziesięć żydowskich historii”, opartej na relacjach pięciu kobiet i pięciu mężczyzn urodzonych w przedwojennej Polsce, pochodzących z różnych środowisk, z różnych miejscowości. Wystawa ukazuje, w jaki sposób ważne wydarzenia historyczne XX. wieku kształtowały losy tych konkretnych ludzi, jak II wojna światowa wpłynęła na ich dalsze życie, jakie decyzje podejmowali w latach powojennych. Takie ujęcie tematu pozwala wyjść poza liczby i daty i przyjrzeć się historii najnowszej poprzez losy jednostek. Nasz region reprezentowała biografia Ireny Wygodzkiej – drugiej żony będzińskiego prozaika, poety Stanisława Wygodzkiego.

Poznawanie historii miasta młodzież  kontynuowała w Fabryce Emalia Oskara Schindlera. Co ciekawe ekspozycja nie dotyczy biografii niemieckiego przemysłowca, jak sugerowałaby nazwa, ale jest opowieścią o Krakowie i losach jego mieszkańców w czasie II wojny światowej. Już w pierwszej sali-salonie fotograficznym, w którym na ścianach  umieszczono zdjęcia przedstawiające życie codzienne mieszkańców przed wojną, młodzież symboliczne przekroczyła granicę czasu i przestrzeni. Klimat dopełniały dźwięki rozchodzące się z krakowskiej ulicy, na której znajdował się fotoplastykon – dla jednych okno na świat, dla innych  niemy świadek historii. Słuchając opowieści przewodniczki, młodzież przemierzała kolejne sale zaaranżowane na pokój oficerski wyłożony kaflami z wzorem swastyki, stary tramwaj i dworzec kolejowy, tereny krakowskiego getta żydowskiego oraz pomieszczenie przypominające tereny obozu koncentracyjnego Płaszów.

O bohaterskim czynie Oskara Schindlera, przypomina jego gabinet, w którym znajduje się symboliczna „arka ocalonych” stworzona z tysięcy garnków przypominających te  produkowane przez jego pracowników w czasie wojny.

Muzeum Fabryka Schindlera pełne jest zdjęć zrobionych w czasie wojny, ekranów z wywiadami i krótkich filmów ukazujących różne wydarzenia wojenne i losy ofiar wojny.

Wyjazd na krakowski Kazimierz na długo pozostanie w pamięci uczniów i nauczycieli naszej szkoły. Warto podkreślić, że młodzież naszego Centrum bardzo aktywnie uczestniczyła w tej wyjątkowej lekcji historii. Dzieliła się swoją wiedzą z edukatorami Muzeum Galicja, zadawała ciekawe pytania przewodnikom, umiała zaprezentować wyniki pracy zespołowej podczas warsztatów, a przed wszystkim dała świadectwo swojej dojrzałości i przygotowania do udziału w projekcie.

Wzorowa postawa uczniów i uczennic została zauważona i doceniona przez obecnych na spacerze dorosłych uczestników projektu i edukatorów z Muzeum Galicja.

Projekt został sfinansowany ze środków The Olga Lengyel Institute for Holocaust Studies and Human Rights (USA).

Poniżej fotorelacja z wyjazdu oraz i szkice wykonane podczas spaceru przez Dominika.