Nie samą szkołą żyje człowiek. Czasami trzeba opuścić jej mury, aby wiedzę z podręczników zestawić z rzeczywistością. Tak też uczyniła młodzież z kl.4ŻHO5, która 13 października 2022 r. razem z Panem Dyrektorem Adamem Urbańczykiem i swoją wychowawczynią Panią Anną Ciach udała się do Krakowa, aby szukać śladów Młodej Polski.
Odkrywanie świata młodopolskiej bohemy uczniowie rozpoczęli przy Barbakanie, spoglądając na gmach Akademii Sztuk Pięknych, w której kształcili się artyści tego okresu tacy jak Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski czy Leon Wyczółkowski. Następnie przy Teatrze Słowackiego przewodniczka opowiedziała o najsłynniejszych premierach teatralnych tego czasu, w tym o premierze Wesela Wyspiańskiego, a także zdradziła, w którym miejscu znajdowała się pierwsza młodopolska kawiarnia w Krakowie. W sali głównej prowadzonej przez Ferdynanda Turlińskiego kawiarni „Paon” znajdowało się wielkie płótno, na którym artyści (m.in. Wyspiański, Mehoffer, Tetmajer) wykonywali rysunki, malowidła, zapisywali sentencje, wiersze, stanowiące swoistą „księgę pamiątkową” epoki.
Aby poczuć klimat, w jakim tworzyli artyści początku XX wieku, czwartoklasiści udali się do zabytkowej Jamy Michalikowej. Tam młodzież wysłuchała ciekawych opowieści o działalności pierwszego polskiego kabaretu literackiego Zielony Balonik. Jego twórcy łączyli prezentacje satyrycznych grafik z wierszami oraz piosenkami. Wystawiali także satyryczne szopki noworoczne z kukiełkami reprezentującymi ówczesne krakowskie osobistości.
Kolejny punkt programu stanowiła Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach. Uczniowie podziwiali ekspozycję, która obejmuje salę Bacciarellego (oświecenie), salę Michałowskiego (romantyzm), salę Siemiradzkiego (malarstwo historyczne) oraz salę Chełmońskiego (impresjonizm, symbolizm i naturalizm). Największe wrażenie zrobiły na zwiedzających monumentalne płótna Jana Matejki (m.in. „Hołd pruski”, „Kościuszko pod Racławicami”), „Czwórka” Józefa Chełmońskiego oraz „Szał uniesień” Władysława Podkowińskiego. W Bazylice Mariackiej podziwiali ołtarz Wita Stwosza oraz polichromie wykonane przez Jana Matejkę i jego najzdolniejszych uczniów: Wyspiańskiego i Mehoffera. Dowiedzieli się również o legendarnej uroczystości zaślubin poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną, która odbywała się w kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej w 1900 r., a została opisana w „Weselu” przez Stanisława Wyspiańskiego. Następnie zatrzymali się przy tablicy upamiętniającej przysięgę T. Kościuszki. Kolejnym punktem programu był dziedziniec Collegium Maius, gdzie młodzież z uwaga wysłuchała opowieści o początkach najstarszej uczelni w Polsce. Następnie podczas spaceru czwartoklasiści widzieli teatr CRICO II i średniowieczny kościół pw. św. Andrzeja oraz słynne okno papieskie, w którym św. Jan Paweł II przemawiał do młodych podczas wizyt w Polsce.
W znajdującym się naprzeciwko Kościele Franciszkanów młodzież podziwiała polichromie z liliami, makami i słonecznikami oraz najpiękniejszy młodopolski witraż Wyspiańskiego „Bóg Ojciec. Stań się”. Następnie Drogą Królewską grupa podążyła na Wawel. Tym razem uczniowie tylko z zewnątrz podziwiali siedzibę królów polskich, bo głównym celem tej wizyty w pobliżu Wawelu była krypta kościoła na Skałce. To tu pochowani są najwybitniejsi Polacy: m.in. Jan Długosz, Karol Szymanowski, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Czesław Miłosz. Niestety wśród pochowanych nie ma żadnej kobiety, choć odsłonięta tablica upamiętnia postać prof. Karoliny Lanckorońskiej, bardzo zasłużonej dla współczesnej polskiej kultury i nauki.
Oprowadzanie zakończyło się przy pawilonie, w którym młodzież mogła podziwiać witraże zaprojektowane przez Wyspiańskiego dla katedry wawelskiej, przedstawiające św. Stanisława, Kazimierza Wielkiego i Henryka Pobożnego.
Po tak bogatym programowo szklaku wycieczki nadszedł czas na chwilę odpoczynku – zatrzymano się znów na krakowskim Rynku, aby zakupić pamiątki i zrobić zdjęcia. Wyprawa edukacyjna „Śladami Młodej Polski” przybliżyła nam życie i twórczość młodopolskich artystów, lecz jak wiadomo, nie sposób w ciągu jednego dnia zwiedzić cały Kraków. Warto przeznaczyć na to zdecydowanie więcej czasu i być może wybrać się ponownie, by poczuć klimat Krakowa średniowiecznego w muzeum znajdującym się pod Rynkiem i zwiedzić jeszcze wiele innych niezwykłych miejsc w tym mieście lub jego okolicy – np. najstarsze polskie opactwo benedyktyński Tyniec (rok 1044), ufundowany przez króla Bolesława Śmiałego, który miał tam nawet przygotowany grobowiec fundatora, lecz z powodu wydarzeń na Skałce nie został tam pochowany. Ale to już zupełnie inna historia…
Takich niezwykłych historii jest wiele, trzeba tylko wzbudzić w sobie chęć poznania i wyruszyć w drogę. Czasem naprawdę niedaleko. Zatem do następnej wyprawy!
